Mehmet KARA
Elektrik santrallerine bilgi tahlili hizmetleri sunmak üzere faaliyet gösteren Kavaken firması, rüzgâr türbinlerinin randımanını yüzde 4’e varan oranlarda arttırmayı sağlayacak tahliller geliştirdi. Rüzgâr santrallerinde yüksek ölçülerde bilgi üretildiğini belirten Kavaken CEOUsu Bora Tokyay, “Biz bu veriyi alıp yeşil enerjiye çeviriyoruz. Temel oılarak yaptığımız bu. Yani veriyi alıyoruz, ilave enerji üretiyoruz” dedi. Bora Tokyay Güç Günlüğü’nen sorularını cevapladı.
Şirketiniz tam olarak ne yapıyor?
Rüzgâr türbinlerinin performans düşüklüklerini tespit ediyoruz. Çok önemli bir data madenciliğiyle, yapay zeka ile türbinlerin geçmişteki performansını görüp, performansından sapmalar var mı yok mu anlıyoruz. Bu bilgi temelinde datanın içinde var. Yalnızca yanlışsız açıdan ve yanlışsız uzmanlıkla buna bakmasını bilmek lazım. Biz de onu sağlıyoruz.
Bir nevi türbinlerin içini okuyorsunuz o denli mi?
Evet, biraz o denli. Hatta biz bazen türbinleri çocuğa benzetiyoruz. Gelişim devrinde onları gereğince güzel tanıyabilirsek, 10 yaştan sonrasına geldiğinde ne tıp sorunlarla karşılaşabileceğimizi, onları nasıl yönetebileceğimizi daha güzel anlarız. Türbinlerimiz de o denli. Sağlanacak randıman artışı alandan alana, tesisten tesise nazaran değişiyor. Fakat yüzde 3-4 üzere oranlara ulaşabildiğimizi görüyoruz. Bu da temelinde 100 MW’lık bir santralde, yılda 2-2.5 milyon dolar üzere bir meblağa denk geliyor. Örneğin 100 türbininiz varsa, ek yatırım yapmadan 3-4 tane türbini bedavaya kuruyormuşsunuz üzere düşünebilirsiniz.
Peki bu işi yapan muadilleriniz var mı?
Bunu yapan Türkiye’de çok firma yok. Yurt dışından birtakım firmalar var. Lakin onlar da bizim kadar yapay zekayı operasyonel hale getirebilmiş değil. Bizi en farklı kılan özellikte biz müşterinin önüne lokmayı koyuyoruz. Sorun burada diyoruz. Düzeltme yolları şunlar olabilir diyoruz. Müşteri onu tahlil edip kendi kararını, yeniden son kararını veriyoruz. Yani yapay zeka takviyesi sunuyoruz diyelim.
Şu anda kaç santrale hizmet veriyorsunuz?
Santral sayısı değil de konseyi güç verebiliriz. Şu anda kapasite, şurası güç olarak baktığımızda 2 GW’a, yani 2000 MW’ye yaklaşan bir portföyümüz mevcut.
Hedefiniz ne?
Bütün RES işletmecileri ile çalışmak isteriz. Lakin temel gayemiz Türkiye değil. Burası öğrenmek, kendini geliştirmek için mükemmel bir pazar. O yüzden de nitekim Türkiye’den çıkıp, yurt dışındaki rakiplerinden daha yeterli noktaya gelebilecek bir firmayız temelinde. 2023’ün başında Avrupa ofisimizi kuruyoruz ki büyük olasılıkla Hollanda’da, Amsterdam’da olacak. Sonra Amerika ve akabinde da Asya Pasifik ülkelerini hedefl iyoruz.
