Filipinler’in güneyinde güvenlik güçleriyle Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) güçleri arasında 10 kişinin öldüğü çatışmanın ardından, ateşkes anlaşması yapıldı.
Filipinler Cumhurbaşkanlığı Barış, Uzlaşma ve Birlik Danışmanlığı Ofisi (OPAPRU), bölgedeki çatışmaya dair Filipinler ile MİKC arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını duyurdu.
OPAPRU’dan yapılan açıklamaya nazaran, ateşkes kapsamında, hükümet ve MİKC güçlerinin çatışmanın geçtiği Ungkaya Pukan kasabasından çekilmesi ve kasabada ikamet eden MİKC mensuplarının silahlarını evvelden bildirdikleri bir yerde tutmak şartıyla geri dönmesine müsaade verildi.
Ayrıca, Ungkaya Pukan kasabası sakinlerinin de ikamet kayıtlarının yapılması, kasabada sistemin korunması için hükümet ve MİKC’in vazife gücü bulundurmasıyla taraflar ortasındaki rastgele bir uyuşmazlıkta hızlı bir tahlil için yetkili organlara başvurulması karara bağlandı.
Filipinler tarafında görüşmelere liderlik eden OPAPRU Bangsamoro Dönüşüm Programı Ofisi Lider Yardımcısı David Diciano, “MİKC ile çatışmalara son veren ateşkes anlaşmasına varıldığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum.” tabirini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Barış Danışmanı Carlito Galvez Jr ise ateşkesin “her iki tarafın da silahlı çatışmaya son verme arzusunu gösterdiğini” vurgulayarak “Ateşkes, Filipinler ve MİKC barış mekanizmalarının, Düşmanlıkların Durdurulmasına İlişkin Koordinasyon Komitesinin ve Geçici Ortak Eylem Grubunun, çatışma durumlarını azaltmada etkili olduğunun ve çalıştığının bir kanıtıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
Galvez, MİKC ile on yıllar süren çatışmaların sona erdiği ve uzun periyodik barışın “kök salabileceği bir ortamın” oluştuğunu belirterek, geçmişten ders çıkararak “Bangsamoro barışının kazanımlarının” sürdürülmeye çalışılması gerektiğine işaret etti.
Filipinler’in güneyindeki Ungkaya Pukan bölgesinde güvenlik güçleriyle MİKC güçleri arasında çarşamba gecesi çıkan çatışmada; 3’ü asker, 7’si MİKC mensubu olmak üzere 10 kişi hayatını kaybetmişti.
Ayrıca çatışmada, Filipinler ordusundan 15 ve MİKC güçlerinden 6 kişi yaralanmıştı.
Filipinler ordusu, askerlerin bölgede faaliyet gösteren silahlı kümelere müdahale etmesi ve bu şahısların kaçtıkları Ulitan kasabasında MİKC güçlerince müdafaa altına alınmasının akabinde çatışma yaşandığını açıklamıştı.
BARMM süreci
Bangsamoro Geçiş Hükümeti, 2019’da kurulmadan önce İbrahim liderliğindeki Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC), Manila ulusal hükümetiyle barış müzakereleri yaptığı sırada 6 yıllık geçiş dönemi talep etmiş ancak müzakereler, 2022’ye kadar İbrahim idaresinde 3 yıllık geçiş hükümetiyle sonuçlanmıştı.
İki taraf, geçiş hükümetinin bölgesel idarenin denetimini ele geçirmesinin ve seçimlerin yapılmasının kararlaştırıldığı 2022’ye kadar işleri yürütmesini kabul etti ancak sürenin 2025’e kadar uzatılması konusunda talepler devam etti.
Bangsamoro Geçiş Hükümetinin neredeyse tüm milletvekilleri oy birliğiyle önergeyi desteklerken bölge sakinleri de son aylarda talebi destekleyen mitingler düzenledi.
Eski Filipinler Devlet Lideri Rodrigo Duterte’nin onayıyla BARMM parlamento ve bölgesel seçimlerinin tarihi Mayıs 2025’e alınırken geçiş hükümetinin vazife müddeti de 3 yıl uzatılmıştı.
Bangsamoro, çoğunluğu Müslüman ve Moro etnik kümesinden oluşan yaklaşık 5 milyon kişinin yaşadığı bir bölge olarak öne çıkıyor.
MİKC, 20. yüzyılın ortalarından bu yana bölgenin özerklik gayretine öncülük ediyor.
21 Ocak ve 6 Şubat 2019’da yapılan referandumlarda halk, bölgeye kapsamlı özerklik getiren Bangsamoro Organik Yasası’nı kabul etmişti. Yapılan barış görüşmelerinin akabinde Bangsamoro Geçiş Otoritesi kurulmuştu.
